Κάτων, Μάρκος Πόρκιος, ο Νεότερος

(Marcus Porcius Cato, 95; – Ουτίκη 46 π.Χ.). Ρωμαίος πολιτικός και φιλόσοφος. Από τον τόπο του θανάτου του έχει λάβει την προσωνυμία Uticensis. Ήταν δισέγγονος του Κάτωνα του Τιμητή (βλ. λ., παρακάτω). Ήταν άνθρωπος με αυστηρή και άκαμπτη ιδιοσυγκρασία και προσπάθησε να ακολουθήσει στη ζωή του το παράδειγμα του προγόνου του με απόλυτη συνέπεια, μολονότι δεν επέδειξε πάντοτε τις ίδιες πνευματικές ικανότητες. Το 72 π.Χ. πολέμησε εναντίον του Σπάρτακου, το 67 διετέλεσε χιλίαρχος στη Μακεδονία και το 65 ταμίας. Υποστήριξε τον Κικέρωνα στην υπόθεση της συνωμοσίας του Κατιλίνα, ενώ αντιτάχθηκε στον Καίσαρα, συμμαχώντας με την αριστοκρατία των Συγκλητικών. Αν και αντιπομπηιανός, ακολούθησε τον Πομπήιο στον εμφύλιο πόλεμο και αποσύρθηκε στην Αφρική, για να αναλάβει τη διοίκηση του φρουρίου της Ουτίκης μετά την ήττα στα Φάρσαλα. Εκεί, μετά τη νίκη του Καίσαρα στη Θάψο, αυτοκτόνησε για να μην πέσει ζωντανός στα χέρια των πολιτικών του αντιπάλων. Ο Κάτων ο Νεότερος, σε τμήμα από το επιτάφιο σύμπλεγμα των συζύγων που φέρονται ως «Κάτων και Πορκία» (1ος αι. π.Χ.) (Μουσείο Βατικανού, Ρώμη).